Explosiegevaar in verschillende branches en sectoren

Explosierisico komt in verrassend veel branches voor. We denken in eerste instantie vooral aan verwerking en opslag van brandgevaarlijke stoffen in de chemie.

Maar er zijn veel meer sectoren met een reëel risico op ontbranding van stoffen in de lucht. Een overzicht:

In de petrochemische industrie en bij raffinaderijen leveren koolwaterstoffen vaak al bij een normale omgevingstemperatuur explosiegevaar op. In andere takken van de chemie gebruiken uiteenlopende processen brandbare gassen, vloeistoffen en vaste stoffen. In sommige gevallen zijn de grondstoffen al ontvlambaar. Vaak ook worden tijdens het proces nieuwe stoffen geproduceerd die brand- en explosiegevaar opleveren. En dan niet alleen bij contact met vuur, maar zelfs bij simpele blootstelling aan de buitenlucht of water!

Bij de vuilstort zien we problemen met ‘broei’ door verrottingsprocessen. Ook kunnen hierbij gassen ontstaan die zich in holtes ophopen en bij mechanische verstoring kunnen ontsnappen en tot ontploffing komen. Er zijn uitgebreide technische maatregelen nodig om dergelijke calamiteiten te voorkomen.

Tijdens werkzaamheden aan de (rail)infrastructuur zien we met name explosierisico’s in slecht geventileerde tunnels en ondergrondse ruimten, zoals rioleringsbuizen. Gasophoping of stofwolken kunnen een explosieve atmosfeer veroorzaken.

Bij centrales kunnen tijdens opslag of overslag van kolen of andere brandstof licht ontvlambare (stof)wolken ontstaan, met name in grote opslagloodsen waar veel mechanische verwerking (met shovels of lopende banden) plaats vindt.

Al is water zelf geen ontvlambaar materiaal, bij de zuivering van rioolwater kunnen gistingsgassen ontstaan, waardoor explosieve gas/lucht-mengsels kunnen ontstaan.

De risico’s bij gasbedrijven liggen voor de hand. Reden te meer om continu te blijven hameren op het handhaven van de veiligheidsregels, om explosies te voorkomen.

Bij het bewerken van hout komt houtstof vrij dat in silo’s en ventilatiesystemen (filters) een explosief mengsel kan vormen. Terwijl bij machinale verwerking van hout makkelijk vonken of brand kunnen ontstaan.

Bij het spuiten van onderdelen in spuitcabines kan een mengsel van verfdeeltjes en/of oplosmiddelen in de lucht voor explosierisico zorgen.

Als een landbouwbedrijf biogas produceert, levert dit explosiegevaar op. Dit geldt ook voor het verwerken van granen of hooi. Stofdeeltjes in de lucht worden bij een bepaalde concentratie hoog ontvlambaar.

Ook in de metaalverwerking kan een explosieve atmosfeer ontstaan. We zien het bijvoorbeeld in aluminiumgieterijen waar gegoten onderdelen geslepen worden. Fijn zwevend stof van met name lichte materialen kan gemakkelijk ontbranden, met een explosie tot gevolg.

Bij transport en overslag van graan, suiker, meel, melkpoeder en andere organische materialen kunnen explosieve stofwolken ontstaan. Explosiegevaar komt vooral voor bij filters van afzuiginstallaties, met hoge concentratie van stof.

Net als in de chemische industrie worden ook bij farmaceutische bedrijven vaak licht ontvlambare stoffen gebruikt. Denk aan alcohol als oplosmiddel, maar ook fijne additieven, zoals lactose, die risico opleveren voor stofexplosies.

Bij het recyclen van afval komen uiteenlopende vaak ongeïdentificeerde stoffen bij elkaar. Waaronder mogelijk niet goed geleegde bussen en flessen met brandbare gassen of vloeistoffen. Ook stof van papier of plastics zorgen voor explosiegevaar bij recyclingbedrijven.

Explosierisico in úw organisatie?

Of uw processen een bepaald explosiegevaar met zich mee brengen en wat u daar aan kunt doen? Wij adviseren u graag. Wij zijn geheel onafhankelijk van leveranciers van beveiligings- en alarminstallaties. Dit garandeert u een objectief advies over explosierisico. Onze betrokkenheid bij de ATEX-normering zorgt bovendien dat u ook een actueel advies krijgt.